گفت وگو نویسی، مهارتی ظاهرا ساده اما بسیار پیچیده، گفت وگوی مجذوب کننده ، شاه کلید مفقوده فیلمنامه ها - وبلاگ دیجی سافت

به گزارش وبلاگ دیجی سافت، خبرنگاران ، در چند سال اخیر سینمای ایران، شاهد قوت گرفتن پیرنگ ها و قصه فیلمنامه ها بوده ایم؛ اما شاید چیزی که به همان اندازه کمتر به آن پرداخته شده ، گفت وگوهاست. کمرنگ شدن گفت وگوهای محرک و در اصطلاح جاندار بین کاراکترها که نویسندگان را به سمت مونولوگ ها و تک جمله های موثر سوق داده است. این اتفاق می تواند دلایل گوناگونی داشته باشد؛ اما مساله ای که قصد داریم به آن بپردازیم چیز دیگری است. اینکه نسل های بعدی سینما که هم اکنون در حال تحصیل هستند علاوه بر مشق فیلم ها و شناخت فیلمنامه های خوش ریتمی که داستان های جذابی دارند؛ چگونه می توانند به گفت وگوهای جذابی که بهرام بیضایی ها، حسن فتحی ها و حمید نعمت اله ها در آن متبحر بودند بپردازند.

کتاب راهنمای نگارش تبادل نظر به قلم ویلیام نوبل با ترجمه عباس اکبری از جمله کتاب هایی است که می تواند به نویسندگان جوان در این راستا یاری بزرگی کند. این کتاب 238 صفحه ای به وسیله انتشارات سروش، از سال 1377 تا به امروز در شش نوبت و در حدود ده هزار نسخه به چاپ رسیده است.

این کتاب در سه بخش شاه کلیدهای گفت وگونویسی، جزییات گفت وگو و در بخش نهایی استفاده نادرست و بیش از حد گفت وگو را آنالیز می نماید.

ویلیام نوبل در بخش اول بعد از تعریف کوتاهی از گفت وگو و چیستی و لزوم آن در متن، چگونگی خلق تنش ها و نقش گفت وگو در شخصیت پردازی را آنالیز می نماید و بعد از آن به نقش گفت وگو در صحنه پردازی و لزوم واقعی بودن یا داستانی بودن گفت وگو می پردازد؛ اما شاید مهم ترین فصل این بخش، نقش گفت وگو در تحریک داستان است که نویسنده می تواند تعلیق ها و نقاط عطف داستانی اش را بدون ایجاد حادثه های هزینه بردار اما در عوض کاملا مجذوب کننده خلق کند.

در بخش دوم، ترجمه روان عباس اکبری بیش از بخش های دیگر به یاری ما آمده است؛ چون در این بخش صحبت از تاثیر لهجه در گفت وگونویسی و ساخت کاراکترهای گفت وگو محور خواهد شد. خاصیت بخش دوم این است که با تخصصی تر شدن مطالب شناخت روایت و گفت وگوهای علیه روایت را هم خواهیم شناخت که آیا احتیاج به گفتن همه چیز داریم یا صرفا نشان دادن آنها کافی است. با وجود شناخت اصطلاحات هنری یا عامیانه متفاوت در این بخش اما مهم ترین مباحث مطرح شده در بخش دوم ایجاد گفت وگو در گفت وگو است. بحثی که می تواند بسیار بی ربط اما برنده تر از گفت وگوی اصلی یا همان گفت وگوی مادر ایجاد گردد که در آن با طرح سوال و جواب، زمینه چینی ها به قصد گذر از افتتاحیه یا نزدیک شدن به اختتامیه کار و حتی خندادن مخاطبان مطرح شده باشد.

اما در بخش نهایی، دیگر قرار نیست نوبل بحث جدیدی را مطرح کند یا چیز جدیدی به ما بیاموزد. نویسنده کتاب سعی می نماید عادت های غلط نویسندگی، که می تواند ضرب آهنگ قصه را بر هم بزند از ما بگیرد. مثل طولانی و کش دار شدن گفت وگو یا حتی از حذف گفت وگو در موقعیت های مختلف مثل زمانی که کاراکتر در حال کلنجار رفتن با خود خواهد بود. ویلیام نوبل کوشش می نماید تا در بخش پایانی همه آن چیزی که در دو بخش گذشته در قالب بیست فصل بیان نموده را نیمه کاره بدون تصورهای غلط احتمالی رها نکند و در بخش پایانی سوالاتی را که ممکن است برای خوانندگان کتاب بعد از آشنا شدن با مفاهیم به وجود آمده، پاسخ دهد.

ویلیام نوبل آمریکایی حدود 15 کتاب دیگر به چاپ رسانده که کتاب تعلیق و کنش داستانی از دیگر کتاب های پرفروش و پرمخاطب او در کشور ماست.