داستان جنگ از زبانِ طالبان؛ افغانستان سقوط کرد! - وبلاگ دیجی سافت

به گزارش وبلاگ دیجی سافت، پایگاه خبری فارین پالیسی درگزارشی، ضمن اشاره به رویه های تهاجمی اخیر گروه طالبان در حمله به بخش هایی از خاک افغانستان و تصرف نقاطی از این کشور، اینگونه پیش بینی نموده که احتمالا حملات طالبان، با توجه به نزدیک شدن به ضرب الاجل خروج نیرو های آمریکایی از افغانستان تا تاریخ 11 سپتامبر سال 2021، افزایش پیدا خواهد نمود. با این حال، یکی از دلایل اصلی پیشروی های اخیر طالبان این است که دولت افغانستان در جنگ رسانه ای و تبلیغاتی با طالبان، فرسنگ ها عقب است و در نقطه مقابل، طالبان به نحو گسترده و موثری از ابزرار رسانه و روایت سازی در عرصه معادلات میدانی افغانستان استفاده می نماید.

فارین پالیسی در این رابطه می نویسد: در شرایطی که نیرو های مسلح افغانستان در برابر حملات تابستانیِ گروه طالبان، با چالش های قابل توجهی رو به رو هستند، در عین حال، در جنگ تبلیغاتی، قویا میدان بازی را به گروه طالبان واگذار می کنند. امری که تا حد زیادی بر دیدگاهِ افکار عمومی در افغانستان جهت حصول اطمینان از اینکه با خروج نیرو های خارجی از این کشور، بار دیگر گروه طالبان این کشور را به کنترل خود در نخواهد آورد، تاثیر گذاشته است.

در اواخر هفته گذشته، شبه نظامیان طالبان به مناطقی در شمال افغانستان حمله کردند، امری که تا حد زیادی این برداشت و دیدگاه عمومی دال بر اینکه شورشیان طالبان در حال پیروزی بر دولت افغانستان، که هیچگونه راهبرد و رهبری معینی در امر مبارزه با این گروه (طالبان) ندارد را تقویت نموده است.

از یکمِ ماه می، طالبان به بیش از 60 منطقه در افغانستان حمله نموده است. اگرچه بر اساس بعضی گزارش ها، هشت منطقه بار دیگر با ابتکار عمل نیرو های افغان آزاد شده اند، با این حال، گروه طالبان در شرایط فعالی، بر بیش از 64 درصد از خاک افغانستان تسلط دارد. بعضی ناظران و تحلیلگران بر این باورند که نیرو های امنیتی افغانستان در برابر بعضی حملات طالبان، برای در امان ماندنِ جان غیرنظامیان، دست به عقب نشینی می زنند.

به گزارش وبلاگ دیجی سافت، حملات طالبان که با چشم انداز خروج کامل نیرو های آمریکایی از افغانستان تا تاریخ 11 سپتامبر امسال میلادی همراه شده اند، تا حد زیادی نگرانی ها در خصوص اینکه شاید نیرو های امنیتی افغانستان نتوانند در غیاب نیرو های نظامیِ بین المللی، به نحو موثری در برابر حملات طالبان مقاومت کنند را افزایش داده است. بدون تردید با خروج نیرو های خارجی، نیرو های نظامی افغانستان از پشتیبانی هواییِ موثر محروم می شوند و در عین حال، پیمانکاران امنیتی خارجی که در همکاری با نیرو های امنیتی افغانستان کار می کنند نیز خیلی زود از افغانستان خارج می شوند و این مساله امنیت افغانستان را بدون تردید تحت الشعاع قرار خواهد داد.

باید اذعان کرد که گروه طالبان دراستفاده از ابزار های رسانه ای، به مراتب از دولت افغانستان و متحدان بین المللی آن، ماهرتر است. این گروه اغلب اقدام به انتشار ویدئو در شبکه های اجتماعی می نماید و تصاویری از پیروزیت های خود در مبارزه با نیرو های دولتی افغانستان، در چهارچوب هایی نظیر برافراشتن پرچم افغانستان بر فراز میادین اصلی شهر هایی که در آن ها، نیرو های نظامی افغان را شکست می دهند و آن ها را مجبور به عقب نشینی می کنند، می کنند.

یک مقام ارشد امنیتی افغان که به شرط ناشناس ماندن با فارین پالیسی سخن گفته می گوید: اگر ما به دنبال سرانجام دادن به جنگ بودیم، می توانستیم با 75 درصد کار تبلیغاتی و رسانه ای، و 25 درصد نبرد واقعیِ نظامی، به این مهم دست یابیم. طالبان سال هاست که جنگ تبلیغاتی خود را اینگونه مطرح می نماید: می جنگیم تا یک ابرقدرت را شکست دهیم. بدون تردید این روایت و گفتمانِ طالبان از جنگ با نیرو های آمریکایی، برای بسیاری از جوان های افغان جذاب است.

بعضی مقام های افغان بر این باورند که گزاره و گفتمانی که طالبان از پیروزی های خود ارائه می نماید، تا حدی ناشی از اطلاع رسانی های غلط است. سرهنگ نوید کاووسی از مقام های امنیتی وزارت داخله افغانستان می گوید: یک درک و تصور اشتباه در خصوص پیروزی های طالبان وجود دارد. این درک و برداشت نادرست، تا حد زیادی توسط روزنامه نگارانی که در افغانستان حضور ندارند یا با واقعیت های افغانستان بیگانه اند، تقویت می گردد. بدون تردید مساله اخلاق در امر روزنامه نگاری، از اهمیت خاصی برخوردار است.

در شرایطی که طالبان پیروزی های خود را در بوق و کرنا می کنند، در این رابطه شاهد عملکرد ضعیفی از سوی دولت افغانستان هستیم. در این راستا دولت افغانستان و نیرو های بین المللیِ حاضر در این کشور، رویکرد و راهبرد معین و درستی ندارند. دفتر عملیاتی ناتو در افغانستان در بیشتر اوقات، به درخواست ها در خصوص ارائه اطلاعات در خصوص عملیات های نظامی آن علیه طالبان و یا مقاومت آن در برابر این گروه، پاسخ معینی نمی دهد. وزارت دفاع آمریکا هم اطلاع رسانی در این رابطه را به دولت کابل احاله می دهد. نیرو های انگلیسی و دیگر نیرو های ناتو نیز رویکرد مشابهی را از خود نشان می دهند.

وزرای دفاع و اطلاعات افغانستان نیز اغلب سکوت می کنند (به توصیه نیرو های بین المللیِ حاضر در افغانستان). با این حال، صرفا بعضی مقام های امنیتی، آن هم به شرط ناشناس ماندن، با رسانه ها و روزنامه نگاران سخن می گویند. در شرایط فعلی، طالبان تا حد زیادی به روایتی در افغانستان شکل داده که پیروزی آن بر دولت این کشور را ترویج می نماید. در این رابطه، دولت افغانستان نتوانسته روایتی جذاب را علیه طالبان شکل دهد.

روایت طالبان نیز به نوعی خواسته یا ناخواسته، توسط رسانه های یین المللی ترویج شده است. طالبان در بسیاری از موراد اقدام به انتشار ویدئو ها و عکس هایی در فضای مجازی می کنند که لزوما بازتاب دهنده واقعیات نیستند. با این حال، تصور غالب در دنیا بیرون این است که آن ها کاملا صحیح هستند.

در عین حال، همزمان با داغ شدن فضای جنگ در افغانستان و پیشروی های اخیر طالبان، سازماندهی مجدد و تغییراتی که دولت افغانستان جهت مقابله با طالبان اِعمال می نماید، امکان ارائه یک پاسخ موثر به این گروه را تضعیف می نماید. اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان به تازگی وزرای دفاع و داخله را تغییر داده است. موضوعی که موجب تغییر ساختار در وزارتخانه های مذکور می گردد و تا زمانی که تیم های جدید در این وزارتخانه ها قرار گیرند، طالبان فرصت کافی دارد تا علیه دولت افغانستان دست به اقدام بزند.

طالبان به ندرت مراکز و مناطقی که تصرف می نماید را برای مدتی طولانی، در کنترل خود نگه می دارد. آن ها هنوز به مراکز اصلی و مرکز ولایات تسلط ندارند و حتی پس از اینکه مناطق مهم را تصرف می کنند، خدماتی که دولت افغانستان ارائه می نماید را به مردم ارائه نمی کنند.

از سویی، نباید فراموش کرد که طالبان هنوز حملات بیشتری را در دست دارند کما اینکه حملات اخیر آن ها به ولایات قندهار و هلمند نیز همزمان با برداشت خشخاش اتفاق افتادند. امری که سالانه صد ها میلیون دلار پول در اختیار طالبان قرارمی دهد و به آن امکان می دهد تا به نحو موثرتری در میادین جنگ حاضر گردد. این مساله مخصوصا با توجه به چشم انداز عقب نشینی نیرو های آمریکایی از افغانستان، شرایط چندان روشنی را پیش روی افغانستان قرار نمی دهد.

ناظران و تحلیلگران بر این باورند که طالبان در افغانستان یک راهبرد سه مرحله ای را دنبال می کنند: اول، آن ها با به راه انداختن جنگ و انجام فرار و گریز، اراده نیرو های افغان را محک می زنند. دوم، آن ها شهر های عظیم و مراکز پرجمعیت را محاصر و منزوی می کنند. در این راستا، آن ها به زیرساخت هایی نظیر نیروگاه های برق، پل ها، و عظیمراه ها حمله می کنند و آن ها را از کار می اندازند؛ و در نهایت، آن ها به ترور هدفمند مقام های دولتی و نظامی در شهر های مذکور دست می زنند.

تحلیلگران بر این باورند که خشونت ها در افغانستان درماه های آینده (همزمان با خروج نیرو های آمریکایی از این کشور)، تشدید می شوند. احتمالا طالبان پیروز خواهند شد که بر دامنه پیشروی های خود در افغانستان جهت به کنترل دریافت شماری از ولایت های این کشور بیفزایند. طالبان به زعم بسیاری از ناظران و تحلیلگران سعی خواهند کرد تا در هرگونه مذاکرات صلح آینده با دولت افغانستان، از پیروزیت های نظامی خود به عنوان اهرم مذاکراتی استفاده کنند. جدای از این ها، طالبان با این رویه های خود، تا حد زیادی روحیه جنگجویان و همچنین بعضی طرفدارانشان را تقویت می کنند و می توانند ژست پیروز و قهرمان را به خود بگیرند.